سیر تحول دوره کارشناسی ریاضی در دانشگاه‌های ایران با تمرکز بر دانشگاه صنعتی شریف

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشگاه صنعتی شریف

چکیده

چکیده: مطالعه تاریخی این دوره و چگونگی شکل‌گیریِ لیسانس ریاضی در ایران، از جهات متعدد، آموزنده است و می‌تواند راهنمای عملی برای ایجاد تغییرات جدید در برنامه درسی دره کارشناسی ریاضی، در ایران باشد. بدین سبب در این مقاله، ابتدا اشاره کوتاهی به سیر تحول تاریخی دوره لیسانس ریاضی در ایران می‌شود. سپس با استفاده از روش تحقیق تاریخ‌پژوهی و مطالعه موردی، پس از پرداختن به چگونگی تأسیس دانشگاه صنعتی شریف (آریامهر) در ایران و راه‌اندازی دوره لیسانس ریاضی در آن، تغییرات اساسی در ساختار، آموزش و پژوهش در این دانشگاه، بررسی می‌شود؛ تغییراتی که به دلیل سطح و عمق آن، به عنوان «جنبش اصلاحات آموزشی»، نام برده شده است. در انتها، با نقد آن چه که رخ داده، به عنوان جمع‌بندی، چند توصیه برای برنامه‌ریزان درسی ریاضی در آموزش عالی ارائه می‌شود تا با آموختن از تاریخ و توجه به یافته‌های پژوهشی، بتوانیم تغییرات را به گونه‌ای هدایت کنیم که هم در راستای پاسخگویی به نیازهای متنوع جامعه ایرانی باشد و هم توانایی تربیت ریاضی‌دان‌های برجسته را داشته باشد تا افتخارات بین‌المللی را نصیب ایران کنند.

کلیدواژه‌ها


آدمیت، فریدون. (1362). امیر کبیر و ایران. شرکت سهامی انتشارات خوارزمی. چاپ هفتم.
انواری، مرتضی. (1373). 25 سال گذشت. یادنامة بیست و پنج سال کنفرانس ریاضی به مناسبت بیست و پنجمین کنفرانس ریاضی کشور: دانشگاه صنعتی شریف- 8 تا 11 فروردین 1373. صص. 55. چاپخانه دانشگاه صنعتی شریف.
باقری، محمد. (1391). حکایت عبدالغفار نجم­الدوله از سرقت آثارش. گزارش میراث مکتوب. دوره دوم. ضمیمه شماره دو.
پولیا، جورج. (1945). چگونه حل کنیم؟ ترجمه مسعود بهرامی بیدکلمه (زیر چاپ)، انتشارات دانشگاه صنعتی شریف.
خلخالی، سید محی­الدین و تقدیری، سعید. کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی، مقدمه­ای بر معرفی دارالفنون و اقدامات امیرکبیر به روایت منابع و اسناد تاریخی موجود در کتابخانه مجلس شورای اسلامی. پیام بهارستان، شماره 18، شماره بازیابی 6/10/9/1/46 مرکز اسناد کتابخانه مجلس شورای اسلامی.
رنجبر، علیمحمد. (1359-1361). راهنمای آموزشی (دوره لیسانس) دانشگاه صنعتی شریف. نسخة دوباره­نویسی شده. تهران.
رجالی، علی. (1373). انجمن ریاضی و آموزش در دانشگاه­ها. یادنامة بیست و پنج سال کنفرانس ریاضی به مناسبت بیست و پنجمین کنفرانس ریاضی کشور: دانشگاه صنعتی شریف- 8 تا 11 فروردین 1373. صص.87 تا 90. چاپخانه دانشگاه صنعتی شریف.
شهشهانی، سیاوش. (1373). 25 سال واقع­گرایی: حماسة پیروزی لاک­پشت. یادنامة بیست و پنج سال کنفرانس ریاضی به مناسبت بیست و پنجمین کنفرانس ریاضی کشور: دانشگاه صنعتی شریف- 8 تا 11 فروردین 1373. صص.79 تا 83. چاپخانه دانشگاه صنعتی شریف.
فردانش، هاشم. (1387). سیر تحول تکنولوژی آموزشی در عرصه نظر و عمل در ایران. فصلنامه تعلیم و تربیت. ویژه‌نامه‌ «تاریخ آموزش و پرورش معاصر ایران» (یادنامه‌ی استاد فقید دکتر علی‌محمد کاردان). شماره 96، صص. 51 تا 82. پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش، وزارت آموزش و پرورش.
قنبری، امید. (1383). زندگی­نامه و خدمات علمی و فرهنگی میرزا عبدالغفارخان نجم­الملک. انجمن آثار و مفاخر فرهنگی، چاپ اول. ادیبهشت 1383.
قهرمانی، سعید. (1373). مهر اول. یادنامة بیست و پنج سال کنفرانس ریاضی به مناسبت بیست و پنجمین کنفرانس ریاضی کشور: دانشگاه صنعتی شریف- 8 تا 11 فروردین 1373. صص. 67 تا 74. چاپخانه دانشگاه صنعتی شریف.
کرمزاده، امیدعلی. (1373). نگاهی به 25 سال گذشته. یادنامة بیست و پنج سال کنفرانس ریاضی به مناسبت بیست و پنجمین کنفرانس ریاضی کشور: دانشگاه صنعتی شریف- 8 تا 11 فروردین 1373. صص.75 تا 77. چاپخانه دانشگاه صنعتی شریف.
صدیق، عیسی. (1354). تاریخ فرهنگ ایران از آغاز تا زمان حاضر. تهران. انتشارات دانشگاه تهران، چاپ هفتم.
ضرغامی، مهدی. (1373). نظریاتی دربارة پیشرفت ریاضی و علوم نظری در ایران. یادنامة بیست و پنج سال کنفرانس ریاضی به مناسبت بیست و پنجمین کنفرانس ریاضی کشور: دانشگاه صنعتی شریف- 8 تا 11 فروردین 1373. صص. 57 تا 63. چاپخانه دانشگاه صنعتی شریف.
ضرغامی، مهدی. (1395). نگاهی به گذشته و تصویری از آینده. روزنامه شرق، بخش علم شماره 2197، 8 دی 1393. ص 12.
ظهوری زنگنه، بیژن. (1376). داستان «مبانی ریاضی» به روایت تاریخ!. خبرنامه انجمن ریاضی ایران، سال 19، شماره 2. صص. 11 تا 13.
ظهوری زنگنه، بیژن. (1384). سخن سردبیر، اندیشه ریاضی، ریاضی فرهنگ­ساز. فرهنگ و اندیشه ریاضی شماره 34. صص 1 تا 6. انجمن ریاضی ایران.
ظهوری زنگنه، بیژن. (1386). قدرشناس گذشته باشیم، ولی به آن بسنده نکنیم!. خبرنامه انجمن ریاضی ایران. صص 9 تا 11.
ظهوری زنگنه، بیژن. (1388). میزگرد چهلمین کنفرانس ریاضی. خبرنامه انجمن ریاضی ایران. شماره مسلسل 120. صص 10 تا 13.
ظهوری زنگنه، بیژن و گویا، زهرا. (1391). همگانی کردن ریاضی! چرا و چگونه؟. مجموعه مقالات، به مناسبت بزرگداشت مقام علمی دانشمند فرهیخته، استاد دکتر مهدی رجبعلی­پور بهار 1391. صص. 57 تا 73. فرهنگستان علوم جمهوری اسلامی ایران.
مدرسی چهاردهی، مرتضی. (1336). بزرگترین دانشمند ریاضی عصر ناصری، میرزا نظام الدین غفاری، مهندس الممالک. ارمغان، دوره 28 ام، شماره 3.
ورهرام، علی. (1378). مصاحبه با بیژن ظهوری زنگنه، دانشجوی دیروز (استاد امروز). برگزیده آثار علمی و ادبی فضل­الله رضا معرفی کتابها، سخنرانیها و مقاله­های فرهنگی و ادبی. صص. 428 تا 445. چاپخانه دانشگاه صنعتی شریف.
وصال، منوچهر. (1373). یادی از گذشته­ها. یادنامة بیست و پنج سال کنفرانس ریاضی به مناسبت بیست و پنجمین کنفرانس ریاضی کشور: دانشگاه صنعتی شریف- 8 تا 11 فروردین 1373. صص. 49 تا 54. چاپخانه دانشگاه صنعتی شریف.
یغمایی، اقبال. (1376). مدرسه­ی دارالفنون. انتشارات سروا.
 
Pollak, H. (1997). Solving Problems in the Real World. In L. Steen (Ed.); Why Numbers Count: Quantitative Literacy for Tommorow’s America. College Board, NY, pp. 91- 105.
Zorn, P. (2015). 2015 CUPM Curriculum Guide to Majors in the Mathematical Sciences. C. S. Schumacher; & M. J. Siegel (Co-chairs of the Committee). The Mathematical Association of America: MAA.